Umowa kupna-sprzedaży samochodu – poradnik dla nabywcy i zbywcy
To ważny dokument, który zobowiązuje sprzedającego do przeniesienia własności na kupującego oraz przekazanie pojazdu, a kupującego na zapłacenie ustalonej ceny i odebranie samochodu. Co powinna zawierać umowa kupna-sprzedaży auta? Jakie obowiązki spoczywają na stronach umowy? Czym różnią się popularne przedpłaty, a więc zadatek od zaliczki? Podpowiadamy!
Z tego artykułu dowiesz się:
Umowa kupna-sprzedaży samochodu – podstawa prawna
Jeśli zamierzasz szukać definicji i przepisów omawiających umowę kupna-sprzedaży w przepisach prawa, to takiego określenia nie znajdziesz w żadnej ustawie, ponieważ jest to termin potoczny. Natomiast w Kodeksie cywilnym znajduje się pojęcie umowy sprzedaży. Art. 535 wskazuje, że:
Przez umowę sprzedaży sprzedawca zobowiązuje się przenieść na kupującego własność rzeczy i wydać mu rzecz, a kupujący zobowiązuje się rzecz odebrać i zapłacić sprzedawcy cenę.
Źródło: Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny.
Umowę kupna-sprzedaży samochodu (w artykule będzie używane jej potoczne określenie) najlepiej, najwygodniej i najbezpieczniej spisać. Powinna być ona sporządzona w przejrzysty, czytelny i zrozumiały sposób dla obu stron, a więc sprzedającego i kupującego. Czy dokument można samemu napisać?
Tak, przepisy Kodeksu cywilnego nie określają jednego wzoru umowy kupna-sprzedaży. Możesz napisać ją odręcznie, choć zdecydowanie lepiej znaleźć wzór dokumentu w internecie, wydrukować go i wypełnić. Przy zawieraniu umowy nie trzeba korzystać z usług notariusza.
Zapisy w umowie kupna-sprzedaży pojazdu – jakie informacje powinien zawierać dokument?
Prawo cywilne działa w ten sposób, że wszystko, co nie jest zakazane, jest dozwolone. Oznacza to, że strony umowy mogą w dowolny sposób kształtować treść i formę umowy, którą zawierają między sobą. Oczywiście nie ma najmniejszego sensu komplikować sobie życia i warto skorzystać z gotowego wzoru umowy kupna-sprzedaży.
W umowie kupna-sprzedaży samochodu powinny znaleźć się określone informacje:
- data i miejsce zawarcia umowy;
- dane stron umowy – imię i nazwisko, PESEL, adres, rodzaj oraz numer dokumentu tożsamości;
- dane samochodu (marka, model, rok produkcji, numer VIN, numer silnika, numer rejestracyjny, przebieg);
- cena sprzedaży pojazdu;
- podpisy stron umowy.
Dodatkowo w umowie kupna-sprzedaży zamieszcza się oświadczenia wskazujące, że:
- pojazd jest wyłączną własnością osoby lub osób, które są stroną umowy, jest wolny od wad prawnych oraz praw osób trzecich, a także, że pojazd nie jest objęty postępowaniem i nie stanowi przedmiotu zabezpieczenia;
- sprzedający nie ukrył informacji o wadach technicznych pojazdu przed kupującym, a kupujący zna stan techniczny pojazdu.
Jednocześnie w umowie kupna-sprzedaży umieszcza się informację, że wszystkie sprawy, które nie są uregulowane w danej umowie, rozpatruje się w ramach przepisów Kodeksu cywilnego.
Umowa kupna-sprzedaży – dwóch współwłaścicieli lub kupujących
Zdarza się, że samochód ma więcej niż jednego właściciela, a więc mowa jest o współwłasności. Czy w takiej sytuacji przy zbyciu pojazdu można sporządzić zwykłą umowę kupna-sprzedaży?
Tak, ale zgodę na sprzedaż muszą wyrazić wszyscy współwłaściciele. Oznacza to, że umowa kupna-sprzedaży musi zostać tak skonstruowana, by znalazły się w niej dane każdego ze współwłaścicieli oraz ich podpisy. Co w takim razie stanie się, gdy tylko jeden współwłaściciel znajdzie się w umowie?
Oczywiście, jeśli nie zatai on istnienia innego lub innych współwłaścicieli, to umowa będzie ważna. Jednak dokument będzie dotyczyć sprzedaży jedynie części udziałów w samochodzie, które należą do danego współwłaściciela – jeśli nie jest wskazane wprost, to przy dwóch współwłaścicielach pojazdu własność dzieli się po równo, czyli po 50%.
Czy w takim razie w jednej umowie kupna-sprzedaży można również umieścić dwóch kupujących? Oczywiście tak. Robi się to w takim sam sposób jak w przypadku dwóch sprzedających. Wzór umowy kupna-sprzedaży samochodu ze współwłaścicielami i wzór umowy kupna-sprzedaży auta dla dwóch kupujących można znaleźć w internecie.
Obowiązki zbywcy pojazdu – co musi zrobić sprzedający auto?
Podpisanie umowy kupna-sprzedaży samochodu wiąże się z obowiązkami dla obu stron umowy. Każdy sprzedający musi pamiętać o:
- przekazaniu kupującemu auta wraz z kompletem kluczyków,
- przekazaniu dowodu rejestracyjnego oraz potwierdzenia zawarcia umowy ubezpieczenia OC,
- zgłoszeniu staroście sprzedaży pojazdu,
- zawiadomieniu ubezpieczyciela o zbyciu samochodu.
Jeśli jesteś sprzedającym, to powinieneś przekazać kupującemu również instrukcję obsługi samochodu i kartę gwarancyjną. W wyjątkowych sytuacjach będziesz musiał rozliczyć sprzedaż auta z urzędem skarbowym. Kiedy to się dzieje?
Obowiązek ten będzie Cię dotyczył w sytuacji, gdy auto było częścią Twojego prywatnego majątku i sprzedajesz je w ciągu 6 miesięcy, od kiedy stałeś się jego właścicielem – rozliczasz się w zeznaniu rocznym (PIT-36).
Obowiązki nabywcy samochodu – o czym powinien pamiętać kupujący?
Jeśli jesteś kupującym pojazd, to po podpisaniu umowy kupna-sprzedaży czeka Cię również kilka formalności. Należą do nich:
- rejestracja pojazdu w ciągu 30 dni od jego nabycia – kara za niezłożenie wniosku to 500 zł lub 1000 zł przy przekroczeniu terminu o 180 dni (dotyczy osób prywatnych),
- zapłacenie podatku od czynności cywilnoprawnych (PCC) w ciągu 14 dni – jego wysokość to 2% wartości pojazdu i nie dotyczy aut zakupionych na fakturę, nowych, o wartości poniżej 1000 zł oraz sprowadzonych z zagranicy.
Po podpisaniu umowy kupna-sprzedaży auto staje się Twoją własnością, więc przechodzą na Ciebie również obowiązki z nim związane. Koniecznie sprawdź, czy ma aktualne ubezpieczenie – przy jego braku w ten sam dzień musisz ubezpieczyć pojazd, by nie zapłacić kary za brak obowiązkowego OC!
Jeśli samochód jest ubezpieczony, to polisa przejdzie na Ciebie. Dostaniesz powiadomienie o tym od ubezpieczyciela. Do Ciebie będzie należeć decyzja, czy:
- będziesz kontynuować ubezpieczenie do końca umowy,
- wypowiesz umowę i ubezpieczysz pojazd u innego ubezpieczyciela.
Pamiętaj, że ubezpieczyciel ma prawo przeprowadzić rekalkulację składki, a więc zmienić jej wysokość ze względu na ryzyko ubezpieczeniowe.
Kolejną niezmiernie ważną kwestią jest sprawdzenie ważności badania technicznego. Zgodnie z przepisami kodeksu drogowego sprzedający ma obowiązek przekazać Ci dowód rejestracyjny. W przypadku wypełnienia wszystkich rubryk i braku odniesienia do aktualnych badań w dokumencie powinieneś otrzymać zaświadczenie o wykonaniu badania technicznego.
Jeśli samochód nie będzie posiadał aktualnych badań technicznych, to będziesz musiał je wykonać przed jego rejestracją w wydziale komunikacji. Oczywiście poruszanie się po drogach publicznych pojazdem bez ważnego przeglądu jest zabronione i karane.
Zaliczka i zadatek – czym się różnią?
Jeśli jesteś zainteresowany konkretnym samochodem, a nie chcesz, by inna osoba kupiła go przed Tobą, to możesz umówić się ze sprzedającym na przedpłatę w postaci zadatku lub zaliczki. Będzie to informacja dla sprzedającego, że poważnie jesteś zainteresowany danym autem. Czym jednak różni się zadatek od zaliczki?
W przypadku, gdy umowa kupna-sprzedaży zostanie zrealizowana, to między zadatkiem i zaliczką nie ma większej różnicy. W obu przypadkach wpłacona wcześniej określona kwota zostanie wliczona do całkowitej wartości transakcji.
Jednak w sytuacji zerwania umowy różnice będą wyraźne (działanie zadatku reguluje Kodeks cywilny), a zwrot wpłaty będzie zależeć od powodu odstąpienia od umowy:
- zadatek – gdy kupujący zrezygnuje, to zadatek przepada na rzecz sprzedającego, jeśli zrobi to sprzedający, to kupujący może żądać zwrotu podwójnej wysokości zadatku, w przypadku rozwiązania umowy przez obie strony lub z przyczyn niezależnych zadatek zostaje zwrócony w wysokości wpłaconej kwoty;
- zaliczka – zawsze zostaje zwrócona kupującemu w wysokości, w jakiej została wpłacona i traktowana jest jako rezerwacja samochodu.
Podsumowanie
- Umowa kupna-sprzedaży, a właściwie umowa sprzedaży (Kodeks cywilny) zobowiązuje sprzedawcę do przeniesienia praw własności pojazdu i przekazania go kupującemu, który zobowiązuje się zapłacić i odebrać auto.
- Umowa kupna-sprzedaży samochodu powinna zawierać datę i miejsce zawarcia umowy, dane stron umowy, dane pojazdu, cenę i podpisy.
- Umowę kupna-sprzedaży można zawrzeć między dowolną liczbą współwłaścicieli samochodu a dowolną liczbą kupujących.
- Sprzedający samochód musi przekazać pojazd kupującemu wraz z kompletem kluczyków, dowodem rejestracyjnym i potwierdzeniem zawarcia umowy OC oraz zgłosić sprzedaż staroście i ubezpieczycielowi.
- Kupujący musi odebrać pojazd, zarejestrować go w ciągu 30 dni i zapłacić podatek PCC w ciągu 14 dni, jeśli kupuje używany pojazd od prywatnego właściciela z Polski, który jest wart więcej niż 1000 zł.
- Różnicę między zaliczką i zadatkiem widać w razie odstąpienia od umowy którejś ze stron.
FAQ – najczęściej zadawane pytania o umowę kupna-sprzedaży
Co powinna zawierać umowa kupna-sprzedaży?
Przepisy Kodeksu cywilnego pozwalają w dowolny sposób kształtować treść i formę umowy sprzedaży. Jednak najlepiej sporządzić ja na piśmie, korzystając z dostępnych wzorów. Taki dokument powinien zawierać datę i miejsce zawarcia umowy, dane stron umowy, dane i cenę pojazdu oraz podpisy stron. W umowie powinny pojawić się również oświadczenia o brak wad i przekazaniu wszystkich informacji o stanie technicznym auta.
Jak przygotować umowę kupna-sprzedaży dla dwóch współwłaścicieli pojazdu lub dwóch nabywców?
W taki sam sposób jak umowę dla jednego właściciela i nabywcy. Jednak w miejscu, w którym wpisuje się dane stron umowy, należy wpisać dane wszystkich kupujących i współwłaścicieli.
Jaka jest różnica między zadatkiem i zaliczką?
Zaliczka jest mniej formalnym rodzajem przedpłaty, a działanie zadatku jest dokładnie opisany w Kodeksie cywilnym. Największe różnice widać w przypadku odstąpienia od umowy. W przypadku zaliczki jest ona zawsze zwracana niedoszłemu kupującemu. Natomiast zwrot zadatku i wysokość zwrotu zależy od tego, która strona odstąpiła od umowy.
O czym powinien pamiętać kupujący przed podpisaniem umowy kupna-sprzedaży?
Przed podpisaniem umowy kupna-sprzedaży pojazdu należy zrobić jego oględziny i odbyć jazdę testową. Warto także sprawdzić historię ewentualnych uszkodzeń w Vinstory, co pozwoli zweryfikować wiarygodność oferty. Sprzedający nie może ukrywać wad technicznych, o których wie. Kupujący powinien także sprawdzić aktualność badania technicznego oraz ubezpieczenia OC.
Źródła:
