Co to jest VIN?
Numer VIN to unikatowy ciąg znaków przypisany do konkretnego pojazdu samochodowego. Jego znajomość jest niezbędna przy zmianie właściciela auta czy motocykla. Dodatkowo dzięki VIN osoba szukająca używanego pojazdu może poznać między innymi historię uszkodzeń z przeszłości auta w serwisie Vinstory. Warto więc przyjrzeć się numerowi identyfikacyjnemu pojazdu!
Z tego artykułu dowiesz się:
Numer VIN – czym jest?
Do konkretnego samochodu osobowego czy motocykla przypisany jest nie tylko numer rejestracyjny, ale także VIN. To drugie oznaczenie to numer identyfikacyjny pojazdu – ang. Vehicle Identification Number – które nadawane jest oraz umieszczane przez producenta. Jak wygląda VIN?
Numer identyfikacji pojazdu to ciąg 17 znaków, w którego skład wchodzą zarówno cyfry, jak i litery. W VIN nigdy nie występują litery “I”, “O” oraz “Q”. Dlaczego pominięto te znaki? Ponieważ wskazane litery łatwo pomylić z cyfrą “1” lub z cyfrą “0”, co w prosty sposób mogłoby prowadzić do błędów, a w konsekwencji do nieprawidłowych identyfikacji pojazdów.
Kiedy zaczęto używać VIN? Po raz pierwszy miało to miejsce w Stanach Zjednoczonych w 1954 roku. Jednak do początku lat 80. nie obowiązywał zunifikowany sposób zapisu numeru, więc producenci stosowali zróżnicowane formy VIN.
Standard zapisu VIN pojawił się, gdy wprowadzono normę ISO, co stało się na początku lat 80. W Polsce zapis numeru określa obecnie norma PN92/S02060, która jest tłumaczeniem normy ISO 3779.
Numer VIN – czy wszystkie pojazdy go mają?
Oznaczenie pojazdu poprzez VIN wydaje się czymś oczywistym. Jednak wcale tak nie jest, ponieważ zgodnie z polskim prawem identyfikacja pojazdu może odbywać się również poprzez numer nadwozia, podwozia czy ramy. Nie zmienia to faktu, że wszystkie te numery muszą być umieszczone w sposób trwały na elemencie konstrukcyjnym pojazdu.
Co w takim razie z VIN-em w samochodach osobowych i motocyklach? Czy wszystkie tego typu pojazdy mają nadany numer identyfikacyjny? Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 31 grudnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych pojazdów oraz zakresu ich niezbędnego wyposażenia wskazuje, że VIN muszą mieć:
- wszystkie samochody osobowe zarejestrowane po raz pierwszy od 1 stycznia 1995 roku,
- motocykle zarejestrowane po raz pierwszy od 1 stycznia 2003 roku.
Tak więc brak numeru VIN może dotyczyć wyłącznie bardzo starych samochodów osobowych i motocykli.
Skład i budowa VIN – z czego składa się numer?
W Unii Europejskiej stosuje się zapis VIN zgodny z normą ISO 3779. W numerze identyfikacyjnym pojazdu wyróżnia się 3 segmenty:
- WMI (World Manufacturer Identifier) – to trzy pierwszy znaki VIN, które wskazują na strefę geograficzną, kraj i nazwę producenta (np. “VF” to Francja, “JT” Toyota);
- VDS (Vehicle Descriptor Section) – znaki od 4 do 9, wskazują na typ pojazdu i określają jego specyfikację techniczną, znak na pozycji 9 to znak kontrolny, który pozwala na sprawdzenie poprawności numeru VIN;
- VIS (Vehicle Identifier Section) – znaki od miejsca 10 do 17, nadają unikatowy numer konkretnego pojazdu, to z tej części można odkodować informacje o wyposażeniu, silniku czy napędzie, ostatnie 4 znaki to zawsze cyfry.
W przypadku pojazdów wyprodukowanych przed 1981 rokiem możesz spotkać się z brakiem VIN lub numerem o innej liczbie znaków (od 5 do 13).
Umiejscowienie VIN – jak robią to producenci?
Zasady umieszczania numeru VIN przez producentów określają zarówno normy ISO, jak i doprecyzowują je lokalne przepisy. Zgodnie z normami ISO producent wybiera sposób oznakowania:
- VIN umieszczany jest bezpośrednio na trwałej części pojazdu, której nie można w prosty sposób usunąć lub wymienić, np. rama, nadwozie, część nadwozia (np. słupek);
- VIN najpierw umieszcza się na trwałej płytce, a dopiero potem tę płytkę umieszcza się na części pojazdu, której nie można łatwo usunąć lub wymienić (jak wyżej);
- VIN umieszcza się bezpośrednio na elemencie i dodatkowo także na płytce (połączenie dwóch powyższych rozwiązań).
W Europie VIN umieszcza się bezpośrednio na elemencie pojazdu albo jednocześnie na elemencie i płytce. W USA i Kanadzie obowiązkowe jest umieszczenie VIN najpierw na płytce, a potem płytkę na trwałym elemencie pojazdu – przepisy dokładnie określają taki montaż.
Dodatkowo krajowe przepisy często wskazują, że VIN powinien być umieszczony w miejscu, które umożliwiają jego łatwe odczytanie (tak jest choćby w Polsce). Jeśli przepisy danego kraju wymagają, by VIN był czytelny z zewnątrz pojazdu (chodzi o zamknięte auta), to numer umieszcza się w pobliżu dowolnego słupka szyby przedniej.
Odczytanie VIN – gdzie go znaleźć?
Numer identyfikacyjny pojazdu można znaleźć zarówno w dokumentach dotyczących pojazdu, jak i w samym pojeździe na elementach, których nie można łatwo usunąć. W przypadku dokumentów odczytasz go z:
- dowodu rejestracyjnego – najczęściej znajduje się na pierwszej stronie dokumentu w polu E zaraz pod numerem rejestracyjnym oraz danymi pojazdu;
- dokumentu własności pojazdu – chodzi tutaj o umowę kupna-sprzedaży, fakturę, czy umowę darowizny;
- dokumentacji technicznej – od certyfikatu homologacji, po instrukcję obsługi, podręcznik użytkownika czy książkę gwarancyjną.
Natomiast umiejscowienie VIN-u w samym pojeździe jest zróżnicowane i zależy od producenta czy kraju pochodzenia samochodu. Najczęściej numer identyfikacyjny w przypadku samochodów osobowych znajduje się w jednym z tych miejsc:
- komora silnia – wzmocnienie czołowe,
- przegroda czołowa,
- obudowa deski rozdzielczej (lewa strona),
- próg po stronie pasażera,
- prawa rama za przednim siedzeniem,
- pod przednim siedzeniem pasażera,
- przedni słupek boczny po lewej stronie (od kierowcy),
- rama za tylnym kołem.
Powyżej zostały przedstawione popularne miejsca umieszczania VIN. Obecnie w wielu samochodach osobowych numer identyfikacyjny umieszcza się również w dolnej części przedniej szyby po lewej stronie od kierowcy.
Wspomniane już wcześniej rozporządzenie wykonawcze komisji (UE) wskazuje, że VIN umieszcza się po prawej stronie pojazdu. Przepisy weszły w życie 6 lipca 2022 roku i dotyczą nowych typów pojazdów typu M, N i O
Sprawdzenie pojazdu po VIN – gdzie to zrobić?
Na co dzień kierowcy nie zwracają uwagi na VIN. Nabiera on jednak dużego znaczenia podczas zakupu używanego samochodu. Dlaczego? Za pomocą numeru identyfikacyjnego pojazdu osoba zainteresowana kupnem danego auta może się o nim dużo dowiedzieć. Istnieją 3 podstawowe sposoby sprawdzania pojazdu po VIN:
- komercyjny serwis (np. Vinstory) – możesz wykupić raport VIN, dzięki któremu dowiesz się, czy pojazd w przeszłości miał szkodę, w zestawieniu mogą pojawić się wskazania, która strona auta została uszkodzona, kiedy to miało miejsce i w jakim kraju (zakres informacji w bazie nie jest zawsze taki sam dla wszystkich pojazdów);
- usługa Historia Pojazdu – realizowana przez Ministerstwo Cyfryzacji pozwala bezpłatnie sprawdzić podstawowe informacje o pojeździe znajdujące się w bazie CEPiK, takie jak dane techniczne, terminy badań technicznych czy informacje o ubezpieczeniu, poprzednich właścicielach, ale dopiero od 1 marca 2020 zbierane są informacje o szkodach istotnych i to tylko z terytorium Polski;
- ASO – sprawdzisz tam historię napraw i serwisowania pojazdu, jednak dotyczy to wyłącznie aut, które korzystały z serwisu, do tego pracownik może wymagać obecności właściciela pojazdu, nie wszystkie marki mają scentralizowaną bazę danych, która wymienia się informacjami o naprawach.
W przypadku komercyjnych serwisów wstępne sprawdzenia samochodu po VIN jest bezpłatne. Dzięki niemu dowiesz się, czy w bazie w ogóle znajduje się interesujący Cię pojazd, a dopiero potem możesz wykupić pełny raport.
Podsumowanie
- VIN to numer identyfikacyjny pojazdu, który obecnie składa się z 17 znaków.
- Od 1981 roku zaczęto stosować jednolity zapis numeru VIN.
- Od 1 stycznia 1995 roku samochody osobowe i od 1 stycznia 2003 roku motocykle muszą posiadać VIN.
- Numer VIN składa się z 3 segmentów: WMI, VDS i VIS.
- W ciągu znaków VIN zakodowane są informacje kraju pochodzenia pojazdu, jego producencie, typie, specyfikacji technicznej czy roku produkcji.
- VIN umieszczany jest przez producenta bezpośrednio na trwałym elemencie pojazdu lub na tabliczce, którą mocuje się do trwałej części pojazdu.
- VIN można znaleźć w dokumentach pojazdu oraz na jego trwałych elementach – producenci umieszczają go w różnych miejscach pojazdu.
- Po VIN można sprawdzić historię pojazdu w komercyjnych serwisach (np. Vinstory), w publicznej usłudze Historia Pojazdu i w ASO.
FAQ – najczęściej zadawane pytania o VIN
Jak sprawdzić auto po VIN?
VIN sprawdza się przed zakupem używanego pojazdu. Można to zrobić w komercyjnym serwisie, które oferuje takie usługi, na przykład w Vinstory. Bezpłatnie można sprawdzić, czy w bazie znajduje się historia uszkodzeń auta, a dopiero potem można wykupić pełny raport. Z Historii Pojazdu, czyli usługi publicznej, otrzymasz podstawowe informacje o pojeździe (dane techniczne, właściciele, przeglądy, ubezpieczenie, w ograniczonym zakresie szkody). Natomiast w ASO można zweryfikować historię pojazdu, który był w nim serwisowany.
Co to znaczy VIN?
VIN, to skrót od angielskiego Vehicle Identification Number, czyli numer identyfikacyjny pojazdu. Te zgodne ze współczesnymi normami składają się z ciągu 17 znaków, w którym znajdują się cyfry i litery – poza “I”, “O” oraz “Q”.
Gdzie znajduje się VIN?
VIN można znaleźć w dokumentach pojazdu (np. dowód rejestracyjny, umowa kupna-sprzedaży, faktura, itp.), a także na stałe umiejscowiony jest na trwałym elemencie w samochodzie czy motocyklu. W przypadku aut osobowych możesz go znaleźć na wzmocnieniu czołowym, przegrodzie czołowej, ramie, słupkach, progu lub pod siedzeniem pasażera. Jego umiejscowienie zależy od konkretnego producenta samochodów.
Co oznacza 10 cyfra w numerze VIN?
Dziesiąty znak, nie musi to być cyfra, wskazuje na datę produkcji pojazdu. Auta produkowane w latach 1980-2000 oznaczano literami od “L” do “Y”, od 2001 do 2009 cyframi od 1 do 9, a te od 2010 kolejnymi literami zaczynając od litery “A”, czyli 2016 to “F”.
Która cyfra w VIN to kraj produkcji?
Pierwsze trzy cyfry to WMI (World Manufacturer Identifier), które wskazują na strefę geograficzną, kraj i nazwę producenta. Na przykład pierwsza cyfra “1”, “4” i “5” przypisane są do Stanów Zjednoczonych, cyfra “2” do Kanady, “3” Meksyku. Kraje europejskie oznaczone są litery od “S” do “Z”. Polska to ciąg liter od “SU” do “SZ”.
Źródła:
